Köpeklerde Ayrılık Kaygısı
Köpekler de bizler gibi çok sosyal hayvanlardır. Binlerce yıldır insanlarla birlikte yaşamak, çalışmak ve arkadaşımız olmak için evrimleşmişlerdir. Dolayısıyla köpekleri asla çok uzun süreler yalnız başlarına bırakmamak gerekir ancak henüz küçükken kısa süreler için yalnız kalmaya alıştırılırlarsa, günün bir bölümünde evde kendi başlarına kalmaları sorun olmayacaktır. Ancak, köpeğiniz evde yalnız kaldığında yıkıcı davranışlar sergiliyor, strese giriyor ya da aşırı havlıyorsa ayrılık kaygısı yaşıyor olabilir. Bu durumda dikkat etmeniz gereken bazı şeyler var:
Köpeklerde ayrılık kaygısının belirtileri
Eğer köpeğiniz ayrılık kaygısı yaşıyorsa aşağıdaki belirtileri gösterebilir:
- Köpeğiniz siz evden ayrılır ayrılmaz strese giriyor, korkunun tüm fizyolojik belirtilerini gösteriyor olabilir- kalpte ve nefes alma hızında artış, nefes nefese kalma, aşırı salya akıtma, artan hareket ve bazen tuvalete gitme ihtiyacı-.
- Köpeğiniz siz çıkarken, kapıları tırmalayarak, kapı çerçevelerini çiğneyerek, halıları tırmalayarak veya pencere kenarlarına atlayarak evden bir çıkış yolu arayabilir. Sizi takip etmeye çalışıyor olabilir. Ayrıca sizi geri getirmek için havlayabilir, sızlayabilir veya uluyabilir.
- Köpeğiniz son zamanlarda dokunduğunuz ve hala kokunuzu taşıyan bir eşyayı çiğneyip parçalayabilir. Çiğneme aktivitesi ile kendini yatıştırdıktan sonra kokunuzla bir “güvenlik bariyeri” oluşturmak için bu eşya parçalarını kullanacaktır. Eve geldiğinizde parçalanmış bir yastık yığını içinde yatan köpeğinizi hatırladınız sanırım J
- Dönüşünüzde köpeğiniz aşırı mutlu görünebilir ve çok heyecanlı olabilir. Stres nedeniyle aşırı salya akıtmaktan ya da aşırı su içmesinden dolayı ağzı ıslak olabilir.
- Evde olduğunuzda, köpeğiniz evin neresine giderseniz gidin sizi takip etmeye çalışabilir. Evden çıkmaya hazırlandığınızı anladığında endişeli davranışlar sergilemeye başlayabilir (nefes nefese kalma, sağa sola koşturma ve sızlanma).
Yavru köpeğinizin veya yeni köpeğinizin yalnız kalmaya alışmasına nasıl yardımcı olabilirsiniz?
Bir yavru köpeği ya da eve yeni gelen yetişkin bir köpeği, evde kısa sürelerle yalnız kalmaya alıştırmak önemlidir. Sonuçta bir noktada köpeğinizi evde bırakmak zorunda kalacaksınız ve eğer buna alışmazsa strese girebilir. Buradaki temel nokta, ona yalnız olmanın hiç de o kadar korkutucu olmadığını öğretmektir. Öncelikle, köpeğinizin yalnız kaldığında nerede daha rahat ve mutlu olacağına karar vermeli ve ona rahat edeceği bir alan hazırlamalısınız.
Köpeğin rahat edeceği bir alan hazırlamak
Antreler ve koridorlar, köpeğinizin yalnız kalmaya alışmasını sağlarken kullanabileceğiniz harika alanlardır. Oturduğunuz odanın kapısına koyacağınız bir tel ile sizi görüp koklamasına izin verirken bir yandan da aranıza mesafe koyabilirsiniz. Önemli olan siz hala evdeyken köpeğinizin aranızdaki mesafeye alışmasıdır. Siz evde yokken kalmasına karar verdiğiniz yere -antre ya da evin herhangi bir odası- rahat bir yatak ve su koyun. Gerginliğini atması için çiğnemelik oyuncaklar da koyabilirsiniz. Biraz arka plan gürültüsü için sakin frekanslı bir radyo (bizim çocuklarda bolca klasik müzik ve caz çalan TRT 3 çok işe yarıyor) ve kendini güvende hissetmesi için kokunuzu taşıyan bir tişört rahat etmesine yardımcı olacaktır.
Köpeğin Yalnız Kalma Eğitimi
- Gün içinde rastgele bir şekilde, lezzetli bir çiğnemelik ile onu yalnız kalacağı alana koyun ve aranıza mesafe koyan teli kapatın. Normal hayatınıza dönün ve her zaman yaptığınız işlerle meşgul olun, ancak köpeğinizin özellikle genç veya evinizde yeniyse, gözünün önünde ve işitme mesafesinde kalmaya çalışın. Birkaç dakika sonra teli açın – burada ideal olan köpeğinizin rahatlamış olması ve siz kapıyı açtığınızda dahi hala çiğnemeliğiyle uğraşıyor olmasıdır. Eğer siz olmadan telin arkasında rahatlayamıyorsa onun alanında ona eşlik edin ama bu süre içerisinde onunla etkileşime girmeyin. Sizinle hiçbir etkileşimde bulunmadan rahatlama fikrine alıştığında aranıza mesafe koyarak (telin diğer tarafına geçerek) eğitime devam edebilirsiniz.
- Birkaç gün içinde, köpeğinizin telin arkasında kaldığı süreyi, tamamen gözden uzaklaştığınızda bile rahatlamış hissettiği bir noktaya gelene kadar kademeli olarak artırın. Köpeğinizi, siz evin başka bir yerinde meşgulken yarım saate kadar bu alanda kalacak şekilde eğitin. Köpeğiniz bu konuda rahat hissettiğinde, onu evde kısa süreli yalnız kalmaya alıştırmaya başlayabilirsiniz.
- Alanını normalde yaptığınız gibi hazırlayın ve önceki rutini takip edin. Köpeğiniz rahatladığında ve kemirmek için lezzetli bir şey bulduğunda, kendinizi hazırlayın ve evden çıkın. Birkaç dakika sonra geri dönün (köpeğiniz endişelenmeye başlamadan önce). Bunu gün içinde birkaç kez tekrarlayın. Yavaş yavaş, köpeğinizi evde yalnız bıraktığınız süreyi birkaç gün içinde yarım saate kadar yükseltin. Köpeğiniz herhangi bir endişe belirtisi gösteriyorsa, birkaç adım geriye gidin ve en son rahat olduğu yerden başlayın.
- Eve döndüğünüzde çiğnenmiş ya da parçalanmış eşyalar bulsanız da, köpeğinizin eve tuvaletini yaptığını görseniz de ona ceza vermeyin. Her zamanki gibi selamlaşmaya çalışın. Cezanın köpeğinize yardımcı olmayacağını anlamak önemlidir – sadece eğitim basamaklarında birkaç adım geri gidin ve yeniden başlayın.
- Köpeğinizi birkaç saatliğine bırakmanız gerekiyorsa, yukarıdaki eğitimle köpeğinizi hazırladığınıza emin olun. Yalnız kalmadan önce yeterince egzersiz yaptığından ve tuvalet ihtiyacını giderdiğinden emin olun.
Bazı köpekler neden yalnız kaldıklarında huzursuz oluyor?
Bir köpeğin evde yalnızken strese girmesinin birçok nedeni vardır – en yaygın olanlar ise:
1 - Köpeğin evde düzenli olarak asla yalnız bırakılmamış veya belirli bir kişiden ayrılmamış olması.
2 - Köpeğin evin içinde veya dışında korktuğu veya endişelendiği bir şey olması.
Bu, günlük olarak meydana gelen bir şey (örneğin kapıya gelen postacı) veya yalnızca bir kez olan bir şey (örneğin şiddetli bir fırtına) olabilir. Köpekler, kendi başlarına olduklarında kendilerini çok daha savunmasız hissetme eğilimindedir, bu nedenle, özellikle hassas veya gergin bir doğaya sahip olanların belirli korkular geliştirmeleri kolaydır.
3 - Can sıkıntısı.
Tipik olarak bu durum yeterince egzersiz yapmadığı için enerjisini atamayan genç köpeklerde görülür. Çok uzun süre yalnız kaldığında masa ayaklarını çiğnemek veya çöp kutularına baskın yapmak gibi eğlenceler üretebilirler
4 - Daha önce terk edilmiş ve yeni sahiplenilmiş olmak. Barınaktan ya da sokaktan kurtarılmış bazı köpekler özellikle yeni sahiplenildiklerinde tekrar terk edilme korkusu yaşayabilirler. Bunun dışında barınakta ya da sokakta yaşadıkları stres ve yeni bir eve uyum sağlama stresi de endişesini arttırabilir.
Ceza neden yardımcı olmaz?
Eve döndüğünüzde eşyalara zarar verildiğini, ortalığın dağıldığını ya da pisletildiğini görmek tabi ki çok sinir bozucudur. Böyle bir manzarayla karşılaştığınızda üzüldüğünüzü ya da kızdığınızı hisseden köpeğiniz "yatıştırma davranışı" sergileyecektir- kulakları düzleşebilir, vücudu aşağı inebilir ve kuyruğu bacaklarının arasına girebilir. Eğer evde birden fazla köpek varsa birbirlerine bakabilir ve korkarcasına gözlerini kısabilirler.
Yatıştırma davranışı genellikle suçluluk olarak yanlış yorumlanır ve bazı köpek sahipleri, köpeğin yaptıklarının yanlış olduğunu bildiğini zannederler. Suçlu görünen köpekler, sahibinin hayal kırıklığına, üzüntüsüne veya öfkesine karşılık vermekten başka bir şey yapmazlar ve bu, kendilerini tehdit altında hissetmelerine tepki olarak gerilimi yayma yoludur. Kısacası yaptığının yanlış olduğu ve bundan pişmanlık duyduğu anlamını çıkarmamalısınız.
Eve döndüğünüzde ona verdiğiniz herhangi bir ceza sorunu durdurmaya yardımcı olmayacaktır; çünkü köpekler, cezayı o anda yaptıkları şeyle ilişkilendirir ve bu nedenle bir köpek, "suç mahalline" götürülse bile, sahipleri eve gelmeden önce yaptıkları davranışlarla o an aldıkları cezayı ilişkilendirmez. Ne olduğunu hatırlayamadıkları için değil; aldıkları ceza ile saatler önce yaptıkları bir şey arasında bir bağlantı kuramazlar.
Ceza sadece işe yaramaz değildir, aynı zamanda sorunu daha da kötüleştirebilir. Şöyle düşünün, sahibi eve her döndüğünde ceza alan köpek, terk edilme endişesinin yanında bir de sahibinin geri dönmesi konusunda endişe etmeye başlayacaktır.
Ayrılık kaygısı olan bir köpeğe nasıl yardım edilir?
Köpeğinizin artık yerleşmiş ve sizin çözemeyeceğiniz boyutlarda bir ayrılık sorunu varsa, yapabileceğiniz en sağlıklı şey mutlaka profesyonel yardım almaktır.
